به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

برنامه هفتم توسعه فرصت مناسبی برای حل مشکلات آموزش عالی است

تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۷۴۴۴۲

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در برنامه هفتم توسعه احکام مناسبی برای حمایت از پژوهش و فناوری بویژه در بخش دانش بنیان، مهارت محوری و افزایش اعتبار بودجه فرهنگی تصویب شد و این برنامه فرصت مناسبی برای حل مشکلات آموزش عالی است.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از وزارت علوم، محمدعلی زلفی‌گل در مراسمی که با حضور نمایندگان ادوار اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل و جمعی از تشکل‌های سیاسی برگزار شد، ضمن تسلیت شهادت تعدادی از فرماندهان و رزمندگان کشورمان در حوادث تروریستی سوریه و چابهار، از درگاه خداوند متعال درخواست کرد که مردم غزه و فلسطین به حق خود رسیده و مشکلاتی که بر سر راه پیشرفت جمهوری اسلامی از سوی دشمنان ایجاد می‌شود، تبعاتش به خودشان برگردد و مسیر پیشرفت جمهوری اسلامی روشن‌تر از گذشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: پس از قبول مسئولیت در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، زمانی که برنامه خود را برای ارائه به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌کردم و از نقطه نظرات صاحب‌نظران برای نوشتن این برنامه بهره‌مند شدم، سعی کردم نقاط قوت و ضعف آموزش عالی را احصاء کرده و تلاش خود را به کار بندم تا نقاط قوت آموزش عالی کشور را تقویت و نقاط ضعف را نیز بررسی کنیم.

وی تصریح کرد: نقاط قوت آموزش عالی کشور ما بسیار است؛ مهم‌ترین نقطه قوت آن است که تحصیل کردگان ما از استاندارد‌های لازم برخوردارند. همان طور که می‌بینید یکی از آسیب‌هایی که به کشورمان منتسب است؛ آن است که ما با مهاجرت نخبگان روبرو هستیم و این بدان معنا است که تحصیل‌کردگان آموزش عالی ما از استاندارد لازم برخوردارند که مورد قبول جامعه جهانی هستند.

وزیر علوم افزود: در بحث تولید علم و مرجعیت علمی توفیقاتی نصیب کشورمان شده که نیاز است تقویت شود. همچنین نقش‌آفرینی دانش‌آموختگان دانشگاهی جزء نقاط قوت است. اما نقاط ضعفی نیز وجود دارد که وظیفه داریم آن‌ها را برطرف کنیم. برخی از نقاط ضعف عزم فرابخشی می‌طلبد و نیاز است تصمیمات ملی اخذ شود. از این باب نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی می‌توانند کمک جدی به ما کنند.

وی به نقطه ضعف دیگری از آموزش عالی اشاره کرد و گفت: در آموزش‌های دانشگاهی میزان مهارت محور بودن در آن کم است و بیشتر جنبه‌های نظری در آن لحاظ شده است. یعنی دانشجوی ما در دوران تحصیل خود این فرصت برایش مهیا نمی‌شود که در میدان عمل قرار گیرد و با آن دانشی که منجر به تولید می‌شود در میدان عمل آشنایی بیشتری پیدا کند؛ علت آن است که بستر‌های عملی کار در اختیار وزارت علوم نیست تا این امکان را فراهم کند که دانشجویان در دوران دانشجویی بتوانند در کنار خط تولید و کار حضور یابند و کاربینی، کارآموزی و کارورزی انجام شود.

وزیر علوم خاطرنشان کرد: خوشبختانه ما از ظرفیت برنامه توسعه هفتم بسیار بهره برده‌ایم و برای مشکلاتمان تا جایی که اجازه داده‌اند هم سازمان برنامه و بودجه و هم نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، سعی کردیم احکام خوبی را در این برنامه بیاوریم.

وی افزود: یکی از این احکام بحث مهارت محور کردن است، که مقرر شده است دستورالعمل آن را وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بنویسند و به تصویب هیئت دولت برسانند.

زلفی گل در بخش دیگر سخنان خود اظهار داشت: باید منافع صنعتی که دانشجوی ما را می‌پذیرد با منافع دانشگاهی که دانشجو را به آنجا می‌فرستد به هم گره بزنیم، لذا باید امتیازاتی بدهیم که دانشجوی ما را بپذیرند. در این راستا ما تیمی را تشکیل داده‌ایم و منتظر هستیم برنامه توسعه هفتم ابلاغ شود و در حال تدوین شیوه‌نامه هستیم.

وزیر علوم افزود: یکی دیگر از انتقاداتی که به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌شود آن است که چرا تحقیقات دانشگاهی نیازمحور و در راستای نیاز‌های جامعه نیست؟ این امر نیز نیاز به مطالعه دارد. با مطالعاتی که قبل از پذیرش مسئولیت انجام داده بودیم به این نتیجه رسیدیم که پژوهشگران و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای ما که می‌خواهند رساله خود را تعریف کنند جایی نیست که نیاز‌های کشور را ببینند و در این راستا سامانه نظام‌ایده و نیاز‌ها را طراحی کردیم و خوشبختانه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد و در قوانین بودجه سنواتی کشور نیز در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ آمد و هم اکنون در آن سامانه بیش از ۱۲هزار نیاز صنایع دولتی و خصوصی کشور ثبت شده است.

وی گفت: برای پارک‌های علم و فناوری و دانشگاه‌ها نیز سیستمی طراحی کردیم که آن‌ها نیز بتوانند نیاز‌های خودشان را در این سامانه طی فرآیندی خاص، ثبت و ضبط کنند و نیاز‌ها و مسئله‌های کشور در معرض دید محققان و دانشجویان قرار گیرد.

وزیر علوم افزود: یک حکمی در برنامه توسعه هفتم گنجانده شده و جا دارد تشکر کنیم از سازمان برنامه و بودجه و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که دست ما را در این قسمت باز کردند برای آنکه بتوانیم تحقیقات را نیازمحور کنیم. آن حکم آن است که سازمان برنامه و بودجه مکلف است معادل ۱۵درصد کل اعتبار هر دانشگاه را برای امور پژوهشی و ۵درصد را برای امور فرهنگی اختصاص دهد.

وی به نقاط قوت و ضعف در بحث فرهنگی اشاره کرد و گفت: پس از ۲ونیم سال تحصیل غیرحضوری در دانشگاه‌ها به دلیل اپیدمی کرونا تصمیم گرفتیم که آموزش را به صورت حضوری پیگیری کنیم که مواجه شدیم با چند نسل دانشجویی که آن‌ها اصلاً دانشگاه را درک و تجربه نکرده‌اند و کار‌های فرهنگی انجام نداده و تجربه تشکل‌های اسلامی و کانون‌های فرهنگی و انجمن‌های علمی به نسل‌های بعدی منتقل نشده بود.

وزیر علوم افزود: در دوران کرونا بودجه دانشگاه‌ها به شکلی به مجلس شورای اسلامی رفت که در بودجه دانشگاه‌ها هزینه ایاب ذهاب، تغذیه و خوابگاه‌های خودگردان دیده نشد و بودجه دانشگاه‌ها طوری تنظیم می‌شد که فقط حقوق پرسنل و اعضای هیئت علمی پرداخت شود که در سال‌های بعد باعث مشکلاتی در حوزه رفاهی دانشجویی شد.

زلفی گل گفت: با توجه به اینکه در زمان کرونا بسیاری از خوابگاه‌های خودگردان تغییر کاربری داده بودند و برخی دانشگاه‌ها خوابگاه ملکی نداشتند دچار مشکل شدیم.

بازگشایی دانشگاه‌ها بسیاری از خوابگاه‌ها تغییر کاربری دادند؛ همچنین برخی از دانشگاه‌های ما اصلاً خوابگاه ندارند.

وی با بیان اینکه سعی کردیم از ظرفیت توسعه هفتم به خوبی بهره‌مند شویم، افزود: ما با بضاعت اندکی که داشتیم آمدیم و برای امور فرهنگی فکر کردیم. سال ۱۴۰۲ زمانی که لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی می‌رفت، با رایزنی با کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، مقرر شد دانشگاه‌ها ۵درصد اعتباراتشان را به امور فرهنگی اختصاص دهند که این حکم در قانون برنامه هفتم توسعه تکرار شد.

زلفی گل افزود: امسال از ظرفیت برنامه توسعه هفتم استفاده کردیم و مقرر شد که سازمان برنامه و بودجه معادل ۵درصد اعتبارات دانشگاه را برای امور فرهنگی اختصاص دهد و سازمان برنامه و بودجه نیز قول داده این بودجه در ردیفی باشد که صرفا برای فعالیت‌های فرهنگی هزینه شود.

وی عنوان کرد: همچنین با پیشنهاد معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، سامانه فرهنگی «فرنما» طراحی شد و در ارزیابی رؤسای دانشگاه‌ها به فعالیت‌های فرهنگی امتیاز خاصی داده شد. هم اکنون به صورت روزانه می‌توانیم آمار فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها را رصد کنیم. همچنین برای هر دانشجو هنگام فارغ‌التحصیلی علاوه بر کارنامه علمی، کارنامه فرهنگی نیز صادر می‌شود.

وزیر علوم در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: طی دوسال و نیم گذشته، حدود ۷۵اقدام عملیاتی انجام شده است که اکثر آن‌ها اقداماتی نو هستند. برای نمونه سازمان امور دانشجویان برای نخستین بار دستورالعمل انتخاب دانشجویان سرآمد را تدوین کرد؛ سرآمدی در بخش فرهنگی، هنری، فناوری، پژوهشی و آموزشی تعریف شد و هر دانشگاه می‌تواند بین ۲تا ۵درصد دانشجویان خود را انتخاب و به این دانشجویان تسهیلاتی اعطا کند. به عبارتی با بهره‌مندی از دستورالعمل انتخاب دانشجویان سرآمد، یک جریان علمی بین دانشجویان ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه بحث ارزیابی مدیران و رؤسای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری دارای اهمیت بسیاری است، افزود: در این راستا نشان «سرو» را طراحی کرده‌ایم؛ اولین بار در سال گذشته این نشان اعطا شد و امسال نیز در اردیبهشت و یا خردادماه در اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها این امر انجام خواهد شد.

زلفی‌گل در پایان سخنان خود اظهار داشت: یکی از شاخص‌های کلیدی برای انتخاب رئیس دانشگاه، پژوهشگاه و یا پارک علم و فناوری برتر، بهره‌وری در آموزش عالی است. مرکز نظارت و ارزیابی، شاخص‌های بهره وری در آموزش عالی را احصا کرده و بر اساس این شاخص‌ها امتیازی خاص به رئیس دانشگاهی که توانسته در دوره مدیریتی بهره‌وری را در آموزش عالی افزایش دهد، تعلق خواهد گرفت.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: وزیر علوم وزارت علوم سازمان برنامه و بودجه برنامه توسعه هفتم مجلس شورای اسلامی تحقیقات و فناوری وزیر علوم امور فرهنگی دانشگاه ها آموزش عالی وزارت علوم برای امور نقاط قوت نیاز ها زلفی گل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۷۴۴۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صالحی عمران: نیازمند نظر کارفرمایان صنایع در تدوین برنامه‌های درسی هستیم

ابراهیم صالحی عمران، رئیس انجمن آموزش عالی ایران در گفتگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، با بیان اینکه هر زمان صحبت از ارتباط صنعت و دانشگاه می‌شود، فقط نیاز‌های صنعت و پژوهشی و طرح‌های پژوهشی گفته می‌طرح خواهد شد؛ اظهار کرد: ارتباط ۲ سویه بین دانشگاه و صنعت ملاک است و این ارتباط نباید صرفا در بعد پژوهشی دیده شود، بلکه لازم است تا تمام کارکرد‌های دانشگاه و نسل‌های دانشگاهی در قالب تصویر جامع‌تر نمایان شوند. 

وی افزود: طبیعی است که دانشگاه را سازمانی که در خلاء عمل کند و جدای از جامعه و نیاز‌های صنعتی باشد، نمی‌بینیم. یعنی، صرف اینکه در درون خود به سر ببرد و نگاهی به تحولات گذشته، حال و آینده نداشته باشد تصور غلطی است؛ چرا که دانشگاه همیشه در خدمت جامعه و نیاز‌های جامعه است. 

صالحی عمران تصریح کرد: یکی از کارکرد‌های دانشگاه‌ها تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز بخش‌های مختلف جامعه از جمله صنعت است، آمایش آموزش عالی باید مبتنی بر پاسخگوی نیاز‌های جامعه و منطقه‌ای باشد و تقسیم کار ملی در راستای رسیدن به توسعه متوازن را ببیند، این امر مستلزم اصطلاحات بسیار زیاد در مدل گسترش و توسعه رشته‌ها و سرفصل‌های آموزشی است. 

سرمایه گذاری کشور‌های پیشرفته روی رشته‌های فنی و علوم پایه

رئیس انجمن آموزش عالی ایران ادامه داد: بخش عمده‌ای از دانشجویان کشور در تعدادی از رشته‌ها تحصیل می‌کنند که آن‌ها پاسخگوی تمام نیازها، حرفه‌ها و مشاغل آموزش عالی نیست، در سال‌های اخیر کشور‌های پیشرفته و کشور‌هایی که تجربه ارتباط صنعت و دانشگاه را داشته اند، سرمایه گذاری خاصی در رشته‌های فنی و مهندسی و علوم پایه داشته اند. 

وی گفت: کشور ما باید نظام توزیع متوازن استعداد‌ها را در راستای آموزش عالی ببیند تا استعداد‌های ایران را در بین رشته‌های مورد نیاز خاص پخش کند و روی آن سرمایه گذاری جدی انجام دهد و اسیر نیاز‌های کاذب تقاضای اجتماعی نشود. 

صالحی عمران اضافه کرد: آموزش عالی نمی‌تواند خنثی باشد و مدل گسترش خاصی برای طراحی و راه اندازی رشته‌ها در دانشگاه‌ها نداشته باشد؛ بنابراین آمایش آموزش عالی با توجه به تقسیم کار ملی می‌تواند بخش عظیم ارتباط با جامعه و صنعت حل کند، پس تربیت نیروی انسانی مرتبط با نیاز‌های صنعت امری مهم است. 

لزوم اصلاح مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی

وی تاکید کرد: اصلاح مدل برنامه ریزی درسی آموزش عالی برنامه مهم دیگر است که باید تحقق شود، نیاز صنعت یعنی نیاز به شایستگی ها. دانشگاه‌ها فقط کارمندان دولتی و کادر اداری دولتی تربیت نمی‌کنند و این موضوع در گذشته تاریخ آموزش عالی ایرن بوده است، یعنی دوره تامین کادر دولت از سوی دانشگاه‌ها گذشته است. دانشگاه‌های آموزش عالی باید نیروی انسانی تمام بنگاه‌های بزرگ، متوسط و کوچک را تربیت کند. 

رئیس انجمن آموزش عالی با بیان اینکه شایستگی یعنی دانش، مهارت و نگرش مبتنی بر نیاز‌های صنعت و حرفه‌ای و شغلی؛ تاکید کرد: دوران مدل برنامه ریزی درسی مبتنی بر شایستگی با مدل برنامه ریزی درسی که تعداد محدودی از استادان در اتاق در بسته دور هم جمع می‌شوند و سرفصل تعیین می‌کنند، گذشته است. هم اکنون باید ببینیم که چقدر توانسته ایم از کارفرمایان کمک بگیریم؟ یکی از ویژگی‌های ارتباط با صنعت این است که کارفرمایان، صاحبان صنایع و بنگاه‌های صنعتی و اقتصادی کوچک، متوسط و بزرگ در کنار برنامه ریزان درسی آموزش عالی بنشینند و سرفصل‌ها و نیاز‌های شایستگی‌ها و صلاحیت‌های مورد نیاز را تشخیص دهند و یک برنامه درسی و بخشی مربوط به مهارتی تدوین کنند. 

صالحی عمران اضافه کرد: چه برنامه‌ای برای توانمندسازی اعضای هیئت علمی داریم؟ آیا وزارت علوم برنامه منسجم و دقیقی برای ایجاد شایستگی‌ها در توانمندسازی اساتید دارد؟ استادان چقدر صنعت را می‌شناسند؟ چقدر در صنعت حضور دارند؟ صنایع و معادن بسیاری از کشور‌ها با وزارتین ارتباطات تنگاتنگی دارند، شاید صنعت، معدن، بازرگانی، صاحبان صنایع و خدماتی بسیاری از کشور‌ها در کنار سیستم‌های نظام‌های آموزشی حضور دارند تا بتوانند منطقی و با توجه به نیاز برنامه ریزی کنند، برنامه توانمندسازی استادان مهم است. 

هیئت امنای دانشگاه‌ها نباید اسیر وظایف اداری باشند 

وی ادامه داد: باید نگرش جدی در سیاستگذاری کلان آموزش عالی وزارت خانه‌ها و برنامه ریزی‌های استراتژیک دانشگاه‌ها و دستورالعمل‌های هیئت امنا صورت بگیرد، نباید هیئت امنای دانشگاه‌ها اسیر وظایف اداری و مالی دانشگاه‌ها باشند بلکه لازم است ارتباط وسیع صنعت و دانشگاه را از نزدیک ببینند و برای آن برنامه‌های استراتژیک تدوین کنند. 

رئیس انجمن آموزش عالی تاکید کرد: باید یک سری اصلاحات در نظام اقتصادی و تولید دیده شود، یعنی ارتباط ۲ جانبه بین صنعت و نظام‌های آموزشی زمانی برقرار می‌شود که تحول در تولید صورت می‌گیرد. رشد اقتصادی کشور و افزایش تولید ناخالص ملی کشور مهم است و باید شرایط رشد اقتصادی و توجه به تولید ناخالص ملی از حالت رکود خارج شود. زمانی آموزش عالی و جذب نیروی انسانی می‌تواند سریع‌تر و بهتر صورت بگیرد که بخش‌های صنعت و تولید فعال و پویا باشند و به وضع موجود بسنده نکنند و تحولات را در نظر بگیرند. 

صالحی عمران افزود: ورود به ویژگی‌ها و منطق تولید متغیر و مبتنی بر نیاز‌های متغیر خیلی مهم است، سیستم تولید کشور بیشتر بر تولید انبوه مبتنی است. وقتی نظام تولید مبتنی بر نظام متغییر باشد در مقابل نظام‌های آموزشی هم وادار به تغییر و تحول خواهند شد. 

رئیس انجمن آموزش عالی ایران ادامه داد: بخش صنعت نیابد خود را بی نیاز از آموزش عالی و فضای علمی حاکم بر نظام آموزشی بداند، در اینصورت نظام سنتی در دراز مدت محکوم به شکست می‌شود؛ بنابراین تحول دو جانبه و ارتباطات سنگین بین صنعت و نظام‌های آموزشی به خصوص آموزش عالی باید وجود داشته باشد.

انتهای پیام/

نادیا عابد